Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme Suçu
Türk Ceza Kanunu’nun 136.maddesinde suçun temel hali düzenlenmiştir. Türk Ceza Kanunu’nun 137.maddesinde ise ağırlaştırıcı sebepler düzenlenmiştir.
Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır (TCK m.136/1).
Suç konusunun, Ceza Muhakemesi Kanununun 236.maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları uyarınca kayda alınan beyan ve görüntüler olması durumunda verilecek ceza bir kat artırılır(TCK m.136/2).
Türk Ceza Kanunu’nun 103.maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenen suçlardan mağdur olan çocukların soruşturma evresindeki beyanları, bunlara yönelik hizmet veren merkezlerde Cumhuriyet savcısının nezaretinde uzmanlar aracılığıyla alınır. Mağdur çocuğun beyan ve görüntüleri kayda alınır. Kovuşturma evresinde ise ancak, maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından mağdur çocuğun beyanının alınması veya başkaca bir işlem yapılmasında zorunluluk bulunması halinde bu işlem, mahkeme veya görevlendireceği naip hâkim tarafından bu merkezlerde uzmanlar aracılığıyla yerine getirilir. Mağdur çocuk yargı çevresi ve mülki sınırlara bakılmaksızın en yakın merkeze götürülmek suretiyle bu fıkrada belirtilen işlemler yerine getirilir (CMK m.236/5).
Türk Ceza Kanunu’nun 102.maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenen suçlardan mağdur olanların soruşturma evresindeki beyanları bakımından da beşinci fıkra hükmü uygulanır. Ancak, beyan ve görüntülerin kayda alınmasında mağdur rızası aranır (CMK m.236/6).Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle veya belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle bahsedilen suçun işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Suçla korunan hukuki yarar kişilerin özel hayatının gizliliği ve korunması hakkıdır.
Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanunda düzenlendiği şekliyle kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi ifade etmektedir.
Kişisel verilere örnekler:
- Ad, soyadı, doğum tarihi, doğum yeri gibi bilgiler,
- Telefon numarası,
- Motorlu taşıt plakası,
- Sosyal güvenlik numarası,
- Pasaport numarası,
- Nüfus bilgileri,
- Elektronik posta adresi,
- Adli sicil kaydı,
- Yerleşim yeri,
- Medeni hali,
- Sendikal bağlantılar,
- Banka hesap bilgileri,
- Özgeçmiş,
- Resim,
- Görüntü ve ses kayıtları,
- Parmak izleri,
- Cinsel eğilim,
- DNA bilgisi,
- Sağlık bilgileri,
- Etnik köken,
- Siyasi görüş,
- Felsefi ve dini inanç,
- Kişiye ait telefonun arama kayıtlarının dökümleri,
- Genetik bilgiler gibi kişiyi kesin veya belirlenebilir kılan tüm bilgiler kişisel veri kabul edilir.
Madde metninde geçen suça ilişkin fiillerin tanımları ise aşağıda verilmiştir.
Kişisel veriyi hukuka aykırı olarak verme, bir kimsenin elindeki bir şeyi bir diğerine sunmasıdır.
Kişisel veriyi hukuka aykırı olarak yayma, bir kimsenin elindeki bir şeyi birden fazla kimsenin bilgisine sunması, birden fazla kimseye vermesi, ulaştırmasıdır.
Kişisel veriyi hukuka aykırı olarak ele geçirme, bir kimsenin bir başkasının elinde olan kişisel veriyi onun rızası dışında veya rızasıyla elde etmesidir.
Kişisel verileri hukuka aykırı olarak kaydettikten sonra bu verileri başkasına sunan kişi hem TCK m.135’te düzenlenmiş kişisel verilerin kaydedilmesi suçunu hem de TCK m.136’da düzenlenmiş kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme suçunu işlemiş olacaktır.
Mağdurun rızası varsa suç oluşmaz.
Suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete tabi değildir.
Bir kişinin sosyal medya hesabından fotoğraf alıp sahte hesap açmak kişisel verilerin hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçunu oluşturduğu bilinmelidir. Gündelik hayatta insanlar sıklıkla başkalarına ait resimler üzerinden sosyal medya hesapları açmaktadırlar. Mevcut düzenlemeye göre bu şekilde başkasına ait resimleri kullanarak sosyal medya hesapları açmak suçtur. Genel bir yanlış düşüncede kullanılan bu resimlerin nasıl olsa sosyal medya ortamlarında dolaşıyor olmasının suç olmasına engel olacağıdır. Halihazırda sosyal medya alanlarında kullanıyor olsa dahi kişisel veri olarak kabul edilen resimler kullanılarak hesaplar açılması suç olmasına engel teşkil etmeyecektir.
Gerçek kişiyle ilgili her türlü bilgi, kişisel veri olarak kabul edilmektedir.Kişiye ait ve sosyal medya alanlarında herkese açık fotoğraf, üçüncü kişilere hukuka aykırı olarak kullanma hakkı vermez.
Failin yaptığı meslek ve sanat kişisel verilerin kaydedilmesi konusunda faile bir kolaylık sağlıyor ve fail bu kolaylığı kullanarak suç işliyor ise ağırlaştırıcı sebep gerçekleşmiş olacaktır.
Bayar Hukuk Bürosu olarak Ceza Hukuku ihtilaflarınızda danışmanlık ve avukatlık hizmetleri vermekteyiz.