Mirasçılıktan Çıkarma
Mirasçılıktan Çıkarma Şekli
Mirasbırakan, ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabilir. Mirasbırakan, vasiyet düzenleyerek ya da miras sözleşmesi ile mirasçısını ıskat edebilir.
Mirastan ıskat, miras payının tamamına ilişkin olabileceği gibi bir kısmı için de yapılabilir.
Mirasçılıktan Çıkarmanın Hükümleri
Mirasçılıktan çıkarılan kimse, mirastan pay alamayacağı gibi; tenkis davası da açamaz. Mirastan çıkarılma miras payının bir kısmına ilişkinse mirasçının, mirasçılık sıfatı sona ermez. Mirasçılıktan çıkarılan kimse, saklı payının tamamına ilişkinse mirasçılık hakkını kaybeden mirasçı tenkis davası açamaz.
Mirasçılıktan çıkarılan saklı paylı mirasçı, mirasın resmi tasfiyesini isteyemez.
Mirasçılıktan çıkarılan saklı paylı mirasçı, terekenin resmi defterinin tutulmasını isteyemez.
Mirasbırakan başka türlü tasarrufta bulunmuş olmadıkça, mirasçılıktan çıkarılan kimsenin miras payı, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa mirasbırakanın yasal mirasçılarına kalır.Mirasçılıktan çıkarılan kimsenin altsoyu, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi saklı payını isteyebilir.
Mirasçılıktan Çıkarmada İspat Yükü
Mirasçılıktan çıkarma, mirasbırakan ancak buna ilişkin tasarrufunda çıkarma sebebini belirtmişse geçerlidir.
Mirasçılıktan çıkarılan kimse itiraz ederse, belirtilen sebebin varlığını ispat, çıkarmadan yararlanan mirasçıya veya vasiyet alacaklısına düşer.
Sebebin varlığı ispat edilememiş veya çıkarma sebebi tasarrufta belirtilmemişse tasarruf, mirasçının saklı payı dışında yerine getirilir; ancak, mirasbırakan bu tasarrufu çıkarma sebebi hakkında düştüğü açık bir yanılma yüzünden yapmışsa, çıkarma geçersiz olur.
Mirasbırakan, mirasçılıktan çıkarma için sebep göstermemiş veya gösterdiği sebebin doğruluğu mirastan çıkarma lehine olan diğer mirasçılar ya da vasiyet alacaklıları tarafından ispat edilememişse mirasçı saklı payını alabilir.
Mirasçının tam pay alamamasının sebebi mirasbırakanın ölüme bağlı tasarrufunda mirastan çıkarma iradesini açıklamasıdır. Mirasbırakanın çıkarma sebebi olarak gösterdiği sebepler itiraz halinde mahkeme önünde ispat edilmelidir. Iskat sebebinin doğruluğu kanıtlanmalıdır. Iskat sebebi kanıtlanır ise mirasçı, mirasçılık hakkını kaybeder.
Mirasbırakan, mirasçılıktan çıkarma sebebi konusunda yanılgıya düşmüşse bunun tespiti halinde mirasçı tam miras payı alacaktır.
Mirasçılıktan çıkarma sebepleri olarak ölüme bağlı tasarrufun yapıldığı tarihe kadar olan olaylar dikkate alınacaktır. Ölüme bağlı tasarrufun yapıldığı tarihten sonra mirasçının yaptıkları mirastan çıkarılma konusunda etkili olmaz.
Borç Ödemeden Aciz Sebebiyle Mirasçılıktan Çıkarma
Mirasbırakan, hakkında borç ödemeden aciz belgesi bulunan altsoyunu, saklı payının yarısı için mirasçılıktan çıkarabilir. Ancak, bu yarıyı mirasçılıktan çıkarılanın doğmuş ve doğacak çocuklarına özgülemesi şarttır.
Miras açıldığı zaman borç ödemeden aciz belgesinin hükmü kalmamışsa veya belgenin kapsadığı borç tutarı mirasçılıktan çıkarılanın miras payının yarısını aşmıyorsa, mirasçılıktan çıkarılanın istemi üzerine çıkarma iptal olunur.
Bayar Hukuk Bürosu kurucusu Avukat Hüseyin BAYAR, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile düzenlenmiş Miras Hukuku konularından ölüme bağlı tasarruf ile yapılabilen mirasçılıktan çıkarma, şekli, hükümleri, ispat yükü ve borç ödemeden aciz sebebi ile çıkarma hakkında kaleme almıştır.