Türk Ceza Kanunu’nun 157.maddesinde düzenlenmiştir., 

“Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası verilir.” 

Dolandırıcılık suçunda korunan hukuksal yarar, münhasıran malvarlığıdır. 

Suçun, “tacir veya şirket yöneticisi ya da şirket adına hareket eden kişiler tarafından ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticileri kooperatifin faaliyeti kapsamında, serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle işlenmesi” bu suçun nitelikli şeklini oluşturur. 

Suçun mağduru, zarara uğrayan malvarlığının sahibi olan gerçek ve tüzel kişilerdir. 

Suçun oluşması için, kendisine karşı hileli davranışa başvurulan kişi ile bunun sonucunda malvarlığı zarara uğrayan kişinin aynı kişi olmasına gerek yoktur.Aldatılan ile zarara uğrayanın aynı kişi olması şart değilse de aldatılan ve mal varlığı üzerinde tasarrufta bulunan kişinin aynı olması gerekir. 

Ekonomik değeri olan şeyler bu suçun konusunu oluşturur.Karşı tarafın içine düştüğü hatalı iradenin nedeni fail tarafından başvurulan hileli davranışlar olmalıdır.Bu suçta fail, hileli davranışlarla hataya düşürdüğü kimse veya bir başkasının zararına olarak, kendisi veya başkası lehine haksız bir yarar elde etmektedir. 

Dolandırıcılık suçu anlamında zarar, malvarlığına ilişkin olmalıdır. 

Mağdurun gayri meşru bir amaca ulaşmak için faaliyette bulunurken aldatılarak maddi zarara uğratılması durumunda da dolandırıcılık suçunun mağduru olarak kabul edilebilir. 

Bu suçun oluşması için malvarlığının zarara uğraması arandığından tek başına zarar tehlikesi suçun oluşması için yeterli değildir. 

Türk Ceza Kanunu’nun 158.maddesinde dolandırıcılık suçunun nitelikli halleri düzenlenmiştir. 

Dolandırıcılık suçunun, dini inanç ve duyguların istismar edilerek işlenmesi nitelikli hal olarak düzenlenmiştir. 

Dolandırıcılık suçunun, kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle işlenmesi de nitelikli hal olarak düzenlenmiştir. 

Dolandırıcılık suçunun, kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle işlenmesi nitelikli hal olarak düzenlenmiştir. 

Akıl hastalığı veya yaş küçüklüğü nedeniyle karşı tarafın fail tarafından başvurulan bir davranışın hileli olduğunu algılama ve anlayabilme yeteneğine sahip olmaması durumunda, bu kişinin aldatılmasından söz edilemeyeceği için, bu suç değil, duruma göre hırsızlık suçu oluşabilir. 

Dolandırıcılık suçunun, kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle işlenmesi nitelikli hal olarak düzenlenmiştir. Sadece bu kuruluşlarının adının kullanılması yeterli olmayıp maddi varlığı da kullanılmalıdır. 

Dolandırıcılık suçunun, kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak işlenmesi nitelikli hallerdendir.

Dolandırıcılık suçunun, bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle işlenmesi nitelikli hal olarak düzenlenmiştir. 

Dolandırıcılık suçunun, basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmesi nitelikli hal olarak düzenlenmiştir. 

Dolandırıcılık suçunun, tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında işlenmesi nitelikli hal olarak düzenlenmiştir. 

Dolandırıcılık suçunun, serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle işlenmesi nitelikli hal olarak düzenlenmiştir.

Dolandırıcılık suçunun, banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla işlenmesi nitelikli hal olarak düzenlenmiştir. 

Dolandırıcılık suçunun, sigorta bedelini almak maksadıyla işlenmesi nitelikli hal olarak düzenlenmiştir.

Dolandırıcılık suçu, kamu görevlileriyle ilişkisi olduğu ya da onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin görüleceği vaadiyle menfaat temini şeklinde işlenmesi de yine nitelikli hallerdendir.

Suçun temel hali söz konusu olduğunda kovuşturma asliye ceza mahkemeleri tarafından yapılmakta iken nitelikli haller ağır ceza mahkemelerinin görev alanına girmektedir. 

İnternette yapılan alışverişlerde istenilen ürünün bedelinin alınmasına rağmen gönderilmemesi ya da satışa arz edilen ürünün değil değersiz ürünlerin gönderilmesi nitelikli dolandırıcılık suçudur. 

Yine kişilerin bankadan aranılıyor izlenimi verilerek dolandırılması da nitelikli dolandırıcılık suçudur. 

Şikayet söz konusu olduktan sonra zararın karşılanması cezada indirim sebebi olur.

İlerleyen günlerde nitelikli hallerle ilgili ayrı ayrı makaleler de yayımlayacağız. Bayar Hukuk Bürosu olarak ceza hukuku ile alakalı ihtilaflarınızda danışmanlık ve avukatlık hizmetleri vermekteyiz.