Güncellenme Tarihi: 26 Ekim 2024

4857 sayılı İş Kanunu'nun 18. maddesine göre, iş güvencesi kapsamında olan işçiler, işveren tarafından geçerli bir neden olmadan işten çıkarılamaz. Kanunda belirtilen geçersiz fesih nedenleri, örnek olarak sunulmuştur. Aşağıda yer alan nedenler de geçerli bir fesih nedeni oluşturmaz:

• İşçinin sendikal faaliyetlere katılması,
• Hamilelik ve doğum izni gibi haklarını kullanması,
• Irk, dil, din, cinsiyet gibi ayrımcılık yapılması.

İşverenin iş sözleşmesini sona erdirebilmesi için, fesih nedeninin geçerli ve makul olması gerekir. Geçerli fesih nedenleri, işçinin kişisel yetersizliği veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanabilir.

• İşçinin benzer işlerde çalışan diğer işçilere göre daha az verimli çalışması,
• Görev tanımına uygun olmayan performans sergilemesi,
• İşe yoğunlaşmasının giderek azalması,
• Sık sık hastalanma ve bu durumun iş performansını sürekli etkilemesi.

• İşyerinde huzursuzluk yaratacak davranışlarda bulunması,
• İşverenin talimatlarına aykırı hareket etmesi,
• İş akışını aksatacak şekilde uzun telefon görüşmeleri yapması,
• Sık sık işe geç gelmesi ya da işini aksatması.

• Ekonomik kriz, talep veya sipariş azalması,
• Yeni teknolojinin uygulanması,
• İşyerinin daraltılması veya bazı bölümlerinin kapatılması.

İşverenin, işçinin sözleşmesini sona erdirmeden önce belirli koşullara uyması gerekmektedir:

• Fesih işlemi yazılı olarak yapılmalı ve işçiye yazılı bildirimde bulunulmalıdır,
• İşçinin davranışları veya yetersizliği nedeniyle fesih durumunda, işçiden savunma alınmalıdır.

İşçi, fesih işleminin geçerli bir nedene dayanmadığını düşünüyorsa, fesih bildiriminden itibaren bir ay içinde işe iade davası açabilir. İşe iade davasının sonucu olarak:

• İşçi, işine geri dönebilir,
• Boşta geçen süreye ilişkin ücret ve diğer haklarını talep edebilir,
• İşe başlatmama tazminatı talep edebilir.

İşe iade davasında, işçinin iddialarını desteklemek için tanık beyanları, iş sözleşmesi, ücret bordrosu gibi belgeler mahkemeye sunulmalıdır. Davada, fesih nedeninin geçerli olup olmadığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. Mahkeme, fesih işleminin geçersiz olduğuna karar verirse, işçinin işe iadesi ve haklarının korunması sağlanır.