Türk Medeni Kanunu ve Evlilik Birliğinin Sarsılması

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 166/1 maddesi, evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebiyle boşanma davalarını düzenleyen genel bir boşanma sebebidir. Kanuna göre, evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri eşlerden beklenemeyecek derecede temelinden sarsılmışsa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.

Evlilik birliğinin temelinden sarsılması için iki şartın bir arada gerçekleşmiş olması gereklidir:

1. Evlilik birliğinin temelinden sarsılmış olması,
2. Ortak hayatın çekilmez hale gelmiş bulunması.

Aile mahkemesi hâkimi, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını ve ortak hayatın çekilmez hale gelip gelmediğini takdir ederken şu kriterleri dikkate alır:

• Evlilik birliğinin sarsılmasına neden olan olayın oluş biçimi
• Eşlerin kültürel durumu: İddia edilen olaylar, eşlerin kültürel durumuna göre değerlendirilmelidir.
• Eşlerin sosyal durumu: Evlilik birliğini sarsan vakıalar, eşlerin sosyal konumları ile birlikte değerlendirilmelidir.
• Eğitim durumu: Eşlerin eğitim seviyesi, iddiaların değerlendirilmesinde önemlidir.
• Yaşam tarzı: Eşlerin evlilik boyunca alışılagelmiş yaşam tarzları göz önünde bulundurulmalıdır.
• Ekonomik sıkıntılar: Ortak hayatın çekilmez hale gelmesine en çok sebep olan faktörlerden biridir.
• Çevre ve komşuluk ilişkileri: Eşlerin yaşamlarını sürdürdükleri çevredeki ilişkileri dikkate alınmalıdır.
• Çocuklar ve akrabalarla ilişkiler: Ortak hayatı paylaştıkları çocuklar ve akrabalarla olan ilişkiler, evlilik birliğinin sarsılması iddialarının değerlendirilmesinde göz önünde bulundurulmalıdır.

Evlilik birliğinin sarsılması sebebiyle boşanma, genel bir boşanma sebebi olarak düzenlenmiştir. Ancak, sadece iddiaların ispatı yeterli değildir. Aynı zamanda bu iddiaların ortak hayatı çekilmez hale getirdiğinin de ispat edilmesi gerekmektedir.

Hakim, boşanma talebini değerlendirirken tarafların iddialarını ve ortak hayatın çekilmez olduğu iddiasını dikkate alarak takdir hakkını kullanır. İddiaların ispatı yeterli olsa bile, hâkimin takdir hakkını kullanarak ortak hayatın çekilmez olduğuna hükmetmesi gereklidir.

Bayar Hukuk Bürosu Kurucusu Avukat Hüseyin BAYAR, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 166/1 maddesi kapsamında, evlilik birliğinin sarsılması ve ortak hayatın çekilmez hale gelmesi sebebiyle boşanma davalarının hukuki esaslarını detaylı şekilde açıklamıştır. Bu durum, genel boşanma sebeplerinin en yaygın olanlarından biri olarak bilinir ve doğru ispat ve değerlendirme gerektirir.