İstisnai Çalışma İzni Nedir?

İstisnai çalışma izni, belirli niteliklere sahip yabancılara verilen özel bir çalışma izni türüdür. 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu kapsamında düzenlenmiştir ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilir. İstisnai çalışma izni, başvuru sahibine diğer izin türlerinde olduğu gibi çalışma izni muafiyeti sağlamaz ve yabancının çalışmaya başlamadan önce izin alması gereklidir.

6735 sayılı Kanun’un 16. maddesi gereğince istisnai çalışma izni başvurusu yapabilecek yabancılar şunlardır:

1. Nitelikli İşgücü: Eğitim, tecrübe veya bilim ve teknolojiye katkı sağlayan yabancılar.
2. Nitelikli Yatırımcılar: Yatırımın büyüklüğü, sağladığı istihdam ve ihracat katkısı gibi kriterlere uyan yabancılar.
3. Proje Çalışanları: Türkiye’de belirli bir projede süreli çalışacak olan yabancılar.
4. Türk Soylu Yabancılar: İlgili Bakanlıklar tarafından Türk soylu olduğu bildirilen yabancılar.
5. KKTC Vatandaşları: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları.
6. AB Üyesi Ülke Vatandaşları: Avrupa Birliği üyesi ülkelerden gelen yabancılar.
7. Türk Vatandaşı ile Evli Yabancılar: T.C. vatandaşı ile evlilik birliği içinde yaşayan yabancılar.
8. Uluslararası Koruma Statüsündeki Yabancılar: 6458 sayılı Kanun’a göre uluslararası koruma başvurusu sahipleri, şartlı mülteciler, vatansızlar ve insan ticareti mağdurları.
9. Diplomatik Dokunulmazlığı Olmayan Yabancılar: Türkiye'deki yabancı devlet veya uluslararası kuruluş temsilciliklerinde çalışanlar.
10. Sınır Ötesi Hizmet Sunucuları: Türkiye’de belirli bir süre hizmet sunacak yabancılar.
11. Uluslararası Başarı Sahipleri: Alanında uluslararası başarı gösteren sportif, sanatsal, bilimsel veya kültürel faaliyetlerde bulunacak yabancılar.

İstisnai çalışma izni başvuruları, yurtiçinden veya yurtdışından yapılabilir:

• Yurtdışından başvuru: Türkiye Cumhuriyeti Dış Temsilciliği’nden alınan 16 haneli referans numarası ile gerçekleştirilir.
• Yurtiçinden başvuru: Yabancının en az 6 ay süreli ikamet izni olması gereklidir.

Başvuru süreci, 1 Ekim 2024 itibarıyla güncellenen düzenlemelere göre şekillendirilmiştir. Çalışma izni başvuruları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın e-İzin sistemi üzerinden yapılmaktadır (ecalismaizni.csgb.gov.tr).

• İşyerinde en az 5 T.C. vatandaşı istihdam edilmelidir. Ancak bazı sektörlerde bu sayı değişebilir.

• İşyerinin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL olması gerekmektedir. Sermayesi 100.000 TL’den az olan işyerlerinde en az 800.000 TL brüt satış aranır.

Yabancılara ödenecek ücret, çalışılan pozisyona göre asgari ücretin belirli katları üzerinden hesaplanır:

• Üst düzey yöneticiler: Asgari ücretin 6,5 katı
• Öğretmenler, psikologlar ve uzmanlık gerektiren meslekler: Asgari ücretin 3 katı
• Ev hizmetlerinde çalışanlar: Asgari ücret
• Diğer mesleklerde çalışanlar: Asgari ücretin 1,5 katı

İstisnai çalışma izni başvurusunda, aşağıdaki belgeler istenmektedir:

Bayar Hukuk Bürosu Kurucusu Avukat Hüseyin BAYAR, 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu’nun 16. maddesi ve 2024 güncellemeleri doğrultusunda, yabancılara yönelik istisnai çalışma izni hakkında kapsamlı bilgi sunmuştur.