Yabancıların Çalışma İzinleri

Yabancı çalışma izni; Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde bağımlı ya da bağımsız olarak çalışmak isteyen yabancıların çalışma izni alması bir zorunluluktur. Bu izin yasal olarak 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun kapsamında alınması zorunlu olan bir izindir. Yabancıların çalışma izni ülkemizde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilmektedir. Bazı meslek grupları açısından ise çalışma izni verilmesi mümkün değildir. Yani bu meslek gruplarına ait olan kimseler, Türkiye sınırları içerisinde sahip oldukları meslekleri icra edemezler.  Aynı zamanda şunu da belirtmeliyiz ki ikili ya da çok taraflı uluslararası anlaşmalar ile taraf ülkeler farklı bir düzenleme yapmış da olabilirler.Yabancıların çalışma iznini düzenleyen ilgili kanun, düzenleme yaparken yabancı uyruklu kişinin süreli mi süresiz mi ya da bağımlı mı bağımsız çalışma izni mi istediğine bağlı olarak farklı belgeleri talep etmektedir. Eğer bir yabancı izinsiz olarak çalışma hayatında yer alırsa bunun yaptırımı idari para cezası olacaktır. Türkiye’de çalışma izni alınabilmesi için bireyin tek başına gerçekleştirmiş olduğu başvuru yeterli görülmemektedir. Bir şirket ya da firma aracılığıyla gerçekleştirilen görüşmeler neticesinde yabancı uyruklu bir kişinin Türkiye’de çalışabilmesi mümkün olacaktır. Bu sebeple yabancıların çalışma izninin alınabilmesi için işverenin, bu kişi ya da kişiler için Türkiye’de çalışma izni başvurusunda bulunması ve bu iznin yetkili mercilerden alınması gerekmektedir. Yabancıların çalışma izni verilmesi hususunda ilgili mevzuata uygun olarak sürecin başlatılması olması büyük önem taşımaktadır. Belirtilen evrakların eksiksiz bir şekilde teslimi gerekmektedir. Aynı zamanda çalışma izni verilirken bazı kriterler de göz önünde bulundurulacaktır. Türkiye iş piyasasının durumu, çalışma hayatındaki gelişmeler ve istihdama ilişkin sektörel ve ekonomik konjonktür değişiklikleri çalışma izni verilmesi konusunda belirleyici kriterler arasında yer almaktadır. Aynı zamanda başvuru yapmış olan yabancının oturma izni ve süreleri ile başlamak istediğin işin nitelikleri de çalışma izni verilmesi hususunda dikkate alınacak olan konulardır. Tüm bu durumlar göz önünde bulundurulduğunda şunu söyleyebiliriz ki yabancıların çalışma izni konusunda titiz ve hızlı davranılması gerekmektedir. Söz konusu bürokratik işlemlerin doğru ve eksiksiz bir şekilde yürütülebilmesi adına mutlaka bir avukat yardımıyla hareket edilmelidir.

4817 sayılı Kanun’a göre yabancıların çalışma izni başvurusunda yetkili mercii Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’dır. Bakanlık, çalışma izninin verilmesi için başvuruları yurtdışı başvurular ve yurtiçi başvurular olmak üzere iki bölüme ayırmıştır. Yurtiçinden gerçekleştirilecek olan başvurular bakanlığa yapılacak olup yurtdışındaki başvurular bakımından ise temsilciliklerimiz yetkili kılınmıştır. Bir yabancının Türkiye içinden çalışma izni başvurusunda bulunabilmesi için öncelikli olarak aranan ilk şart oturma izninin olmasıdır. Oturma izni en az 6 aylık süre için alınmış olmalı ve iznin henüz bitmemiş olması gerekmektedir. Fakat Türkiye’ye eğitim maksadıyla gelmiş olan kimselerin oturma izni bu kapsamda yer almayacaktır. Eğer oturma izni mevcutsa, yabancıların çalışma izni alınabilmesi için hem yabancı kişi hem de işvereni bakanlığa başvuruda bulunabilecektir. Yapılan yeni idare düzenlemesi ile yabancıların çalışma izni başvurusunun sanal ortamda gerçekleştirilmesi bir zorunluluk haline getirmiştir. İnternet üzerinden başvuru yapan yabancılar, başvuru üzerine barkodlu bir başvuru formu alacaklardır. Bu form hem başvuru yapacak olan yabancı hem de yabancıyı çalıştıracak olan işveren tarafından imzalanmalıdır. Form ve toplanan diğer belgeler bakanlığa teslim edildikten sonra bakanlık, başvuruyu değerlendirme altına alacaktır. Bakanlığın vereceği karar yabancıya tebliğ edilecektir. Çalışma izninin onaylanması halinde yabancı, 30 gün içinde çalışma meşruhatlı ikamet tezkeresini alabilmek için ilgili emniyet birimine başvurmalıdır. Bu başvurunun gerçekleşmemesi halinde çalışma izni geçerlilik kazanmayacaktır. Eğer yurdışından çalışma izni başvurusunda bulunulmak isteniyorsa, bu başvuru Türk temsilciliklerine gerçekleştirilmelidir. Karar mercii yine bakanlık olacaktır. Temsilcilik, yabancıdan gerekli belgeleri alıp değerlendirmeyi yapar ve bunu bakanlığa iletir. Yabancıların çalışma izni alabilmesi için başvurular yurtiçindeki başvurular gibi internet üzerinden gerçekleştirilir ve alınan barkodlu form hem yabancı kişi hem de işvereni tarafından imzalandıktan sonra Türk temsilciliğine iletilir. Temsilcilik 10 iş günü içerisinde bu belgeleri bakanlığa iletecektir. Bakanlık tarafından yabancıların çalışma iznine onay çıkması halinde 90 gün içerisinde vize talebinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Türkiye’ye giriş yapıldıktan sonra 30 gün içinde ise yabancı uyruklu kişinin oturma izni alabilmek için İçişleri Bakanlığı’na başvurması gereklidir.